ETHEM PAŞA

1855 yılında Yenişehir'de doğmuştur. Varlıklı bir aileden gelmekte olup Yenişehir'de çiftlik sahibidir. Yenişehir'de ki onbinlerce dönüm arazisinin üzerine zaman içerisinde 5-6 köy kurulmuştur. 19. yüzyılın başlarında taşrada bulunan güçlü kişiler saraya olan bağlılıkları ölçüsünde çeşitli resmi görevler ile görevlendirilirler idi. Yenişehirli Ethem Paşa'da mihriman yani beylerbeyi olarak sivil paşalar arasında yerini almıştır. Güreş sporuna merakından dolayı Yenişehir'de sık sık güreş müsabakaları düzenler ve çiftliğinde de devrin ünlü pehlivanlarını barındırır idi. Filiz Nurullah, Arnavut Rüstem ve Kurtdereli Mehmet Pehlivan gibi pehlivanlar sık sık çiftliğine konuk etmişti. Abdülhamit'e yakın ve saray eşrafı ile arası oldukça iyi idi. Cumhuriyet öncesi uzun bir dönem Belediye Başkanlığı görevini de yürütmüştür. 1900 tarihinde inşa ettirdiği Ethem Paşa Camisi halen ayaktadır. 
Kurtuluş Savaşı döneminde ismi karşı devrimci kesimin arasında geçmeye başladı. 27 Ekim 1920'deki Yenişehir'in ilk Yunan işgali sırasında düşmanla iş birliği yaptığı gerekçe gösterilerek 2 Kasım 1920 tarihinde tutuklanarak yargılanmak üzere Eskişehir İstiklal Mahkemelerine gönderildi. Yargılanmasının sonunda hakkında "Düşmanla muhabere ve düşmana davet heyetleri göndermek, Yenişehir'de hükümeti devirip kaymakamı tevkif ile muvakkat hükümet kurduktan sonra kendisini hükümet reisi ilan ettirip civar kazaların da ittihakları için tehditlerde bulunmuş olmak" suçlarından önce idam cezasına daha sonra da hafifletici sebeplerle on beş sene kürek cezasına çarptırıldı. 
Cezasını çekerken rahatsızlığını gösterip affını talep etti. 21 Aralık 1921 tarihinde T.B.M.M'de yapılan görüşmelerde meclis kararı ile affı gerçekleştirildi ve serbest kaldı. 
15 Mayıs 1922 günü Adapazarı'ndan Yenişehir'e gelirken yolda rahatsızlanarak vefat etti. 
(Kaynak: 1830 Yılı Nüfus Sayımına Göre Bursa'da Sosyal Yapı ve Kölelik Durumu, Raif Kaplanoğlu, Türklük Bilgisi Araştırmaları Dergisi, Sayı:40, Aralık 2013. - Eskişehir İstiklâl Mahkemesi Karar ve Zabıtları, Ankara 2015. - Kurtuluş Savaşın'nda Bursa, Yılmaz Akkılıç, c.2, s.450. - Bursa Ansiklopedisi, Yılmaz Akkılıç, c.2, s.673)

Hiç yorum yok: